ยางจัดฟันคืออะไร? | ทำไมต้องเปลี่ยน
ยางจัดฟัน เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่คนไข้จัดฟันแบบลวด หรือจัดฟันแบบโลหะให้ความสนใจอย่างมาก เพราะจะต้องเปลี่ยนยางจัดฟันทุกเดือน และสามารถเปลี่ยนสียางจัดฟันได้ตามใจชอบถือได้ว่าเป็นหนึ่งเครื่องมือจัดฟันที่มีผลต่อความสำเร็จของการจัดฟันเป็นอย่างมาก ทันตแพทย์ต้องอาศัยความร่วมมือจากคนไข้ หากคนไข้ไม่ปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด การจัดฟันก็อาจจะเห็นผลช้า ฟันจะไม่เคลื่อนไปตามที่ทันตแพทย์วางแผนไว้ ทำให้ต้องเพิ่มระยะเวลาการจัดฟันและฟันอาจจะไม่เคลื่อนไปยังจุดที่เหมาะสมได้
ยางจัดฟัน คืออะไร
ยางจัดฟัน (Elastic) เป็น ยางห่วงเล็ก ๆ ที่ทำมาเพื่อใช้งานร่วมกับอุปกรณ์จัดฟันแบบโลหะอื่น ๆ โดยยางจัดฟันจะทำหน้าที่รัดตัวแบร็กเก็ตกับลวดให้อยู่กับที่ ช่วยให้ฟันเรียงตัวตามตำแหน่งที่ติดเครื่องมือไว้ ยางจัดฟันจะสูญเสียความยืดหยุ่นและเสื่อมสภาพหลังจากที่ใช้งานไปแล้ว คนไข้จัดฟันแบบโลหะจึงควรเปลี่ยนยางจัดฟันทุกครั้งตามเวลาที่ทันตแพทย์แนะนำ เพื่อทำให้ผลลัพธ์ของการจัดฟันมีประสิทธิภาพสูงสุด
ยางจัดฟัน ( Elastic ) มีกี่แบบ?
ส่วนใหญ่แล้ว ยางจัดฟัน ( Elastic ) ที่เราใช้ในปัจจุบันนั้น มีทั้งหมด 3 แบบ คือ ยางจัดฟัน เชน และยางดึงฟัน ซึ่งทั้ง 3 แบบนี้จะมีหน้าที่ และรูปแบบที่แตกต่างกันไปทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความผิดปกติในการสบฟัน หรือลักษณะรูปฟันของแต่ละบุคคล
ยางมัดเครื่องมือ ( Elastic Ties ) หรือ โอริง
ยางมัดเครื่องมือ ( Elastic Ties ) หรือที่เราเรียกกันว่า ยางจัดฟันโอริง จะมีลักษณะเป็นห่วงกลมมีทั้งขนาดเล็ก และขนาดใหญ่ บางอันก็จะมีลักษณะเป็นเส้นยาวตามลักษณะที่แตกต่างกันออกไป ตัวยางจะมีความยืดหยุ่นค่อนข้างน้อย โดยตัวยางโอริงจะทำหน้าที่เป็นตัวยึดระหว่างแบร็กเก็ตกับลวดไว้ด้วยกัน และเมื่อยึดเสร็จ ตัวลวดจะค่อย ๆ เคลื่อนฟันไปสู่ตำแหน่งที่เหมาะสม ใช้สำหรับการจัดฟันแบบติดเครื่องมือ หรือการจัดฟันแบบโลหะ
เชน ( Elastic Power-Chains )
เชน หรือ Power-Chains ถือเป็นหนึ่งในเครื่องมือของการทำทันตกรรมจัดฟันที่ทำหน้าที่ปิดช่องว่างระหว่างฟัน หรือการทำให้ฟันเคลื่อนที่เข้าหากันนั่นเอง ซึ่งหลาย ๆ คนจะเข้าใจผิดว่าเชนมีส่วนช่วยที่ทำให้ฟันเคลื่อนที่ได้เร็วขึ้น แต่ความจริงแล้ว เชนมีหน้าที่ช่วยร่นระยะช่องห่างของฟันเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตามการใส่เชนจะมากหรือน้อยนั้น ก็ขึ้นอยู่กับปัญหาฟันของแต่ละบุคคล หรือบางรายอาจจะไม่ต้องใส่ก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของทันตแพทย์
ยางดึงฟัน ( Elastic Rubber Bands )
ยางดึงฟัน หรือ Elastic Rubber Bands คือ ตัวยางยืดที่ทำหน้าที่ยึดระหว่างขากรรไกร หรือระหว่างซี่ให้เคลื่อนที่ไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งทันตแพทย์จะทำการเกี่ยวยางในตำแหน่งต่าง ๆ เช่น ระหว่าง ฟันบน – ล่าง อย่างละ 1-2 ซี่ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลพินิจ และเทคนิคของแพทย์โดยจะเกี่ยวในแนวราบ เพื่อให้ฟันเคลื่อนตัวไปด้านหลัง และฟันล่างเคลื่อนมาด้านหน้า หรือเพื่อให้ฟันบนเคลื่อนมาด้านหน้า และให้ฟันล่างไปด้านหลัง ซึ่งการที่จะทำให้ ยางจัดฟัน ( Elastic ) นั้นมีประสิทธิภาพคือ ควรใส่ตลอดเวลา เพื่อป้องกันการเคลื่อนที่ของฟัน
ข้อกำจัดของยางจัดฟัน
ตัวยางจะเสียความยืดหยุ่น สูญเสียแรงต้าน และเสื่อมสภาพภายในเวลาไม่นานนัก ส่งผลให้การเคลื่อนฟันไม่มีประสิทธิภาพ ดังนั้นจึงต้องมีการเปลี่ยนยางทุก ๆ ครั้งที่เรามาปรับเครื่องมือ นอกจากนั้นยังมีปัญหายางขาด ยางเปลี่ยนสีตามอาหารและเครื่องดื่มที่เรารับประทานเข้าไป บางคนเลือกยางสีขาว สีใส แต่พอผ่านไปสักพัก ยางก็จะกลายเป็นสีน้ำตาลอ่อน ตามชา กาแฟ แกงเหลือง แกงส้ม เป็นต้น และในคนที่แปรงฟันไม่ค่อยสะอาด ยางเหล่านี้จะเป็นที่สะสมของคราบจุลินทรีย์ได้ง่าย ทำให้มีกลิ่นเหม็น ซึ่งไม่ดีต่อสุขภาพช่องปากแน่นอน
ทำไมต้องเปลี่ยน ยางจัดฟัน ( Elastic ) ทุกเดือน?
เนื่องจาก ยางจัดฟัน ( Elastic ) นั้นมีเวลาที่เสื่อมสภาพตามการใช้งาน และเราต้องใส่ตลอด 24 ชั่วโมง จึงทำให้ตัวยางมีอาการล้าจากแรงดึงฟัน สูญเสียการยืดหยุ่น ดังนั้น เราจึงต้องทำการเปลี่ยนทุกเดือน เพื่อการจัดฟันจะได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และการเคลื่อนที่ของฟัน เคลื่อนไปในตำแหน่งที่ต้องการ หรือตัวยางอาจเปลี่ยนสี และอาจก่อให้เกิดการสะสมของเชื้อแบคทีเรียได้ เพราะฉะนั้นเราควรเปลี่ยนทุกเดือนเพื่อรักษาความสะอาดในช่องปาก และป้องกันการเกิดปัญหาอย่างอื่นตามมา เช่น ฟันผุ คราบหินปูน และมีกลิ่นปาก
ยางจัดฟันตัวช่วยสำคัญที่ทำให้ฟันเคลื่อนไปยังทิศทางที่ทันตแพทย์กำหนด ผู้เข้ารับการจัดฟันควรใส่ยางจัดฟันอย่างมีวินัย และเปลี่ยนยางจัดฟันทุก ๆ เดือน เพื่อการจัดฟันที่มีประสิทธิภาพ และสุขภาพช่องปากที่ดี
การจัดฟันที่มีประสิทธิภาพ คือ การที่คนไข้ให้ความร่วมมือเข้ามาปรับเครื่องมือตามกำหนด เพื่อให้การจัดฟันเป็นไปตามแผนการรักษาที่คุณหมอวางไว้
การจัดฟันจึงควรเลือกจัดกับทันตแพทย์ผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์
พร้อมด้วยเครื่องมือที่ปลอดภัย สะอาด ทันสมัย
คลินิกครอบครัวฟันดี ยินดีให้บริการ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม คลิก
ข้อมูลโดย
ทพญ. กนกรัสม์ ฉันทแดนสุวรรณ
