ผงขัดฟันสีชมพู | คุณหมอใช้ทำอะไรนะ?
หลายคนยังคงสงสัย หรือมีคำถามในใจ ว่าทำไมหลังจากที่เรา ขูดหินปูน เสร็จ คุณหมอจะใช้ ผงขัดฟัน มาขัดให้เราก่อนจะให้ไปบ้วนปาก แล้ว ผงขัดฟัน นั่นคืออะไรกันนะ? เรามาติดตามบทความนี้กันค่ะ
คราบหินปูน คืออะไร?
อย่างที่เรารู้กัน ว่าคราบหินปูนนั้นเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่มีการสะสมมาจากเศษอาหาร หรือคราบโปรตีนที่ยังหลงเหลืออยู่ในปากจนเกิดเป็นแผ่นจุลินทรีย์ และเมื่อเกิดการทับถมขึ้นเรื่อย ๆ ก็จะกลายเป็น คราบหินปูน ในที่สุด ซึ่งคราบหินปูนเกิดจากการแปรงฟันที่ไม่สะอาด นอกจากฟันจะไม่สะอาด ยังส่งผลอันตรายต่อสุขภาพช่องปาก ทำให้เสี่ยงที่จะเป็นโรคเหงือก หรือโรคอวัยวะปริทันต์ได้เลยค่ะ
คราบหินปูนเกิดขึ้นได้อย่างไร?
คราบหินปูน (Calculus Deposits) หรือที่เรียกว่า หินน้ำลาย เกิดขึ้นจากคราบจุลินทรีย์ (Plaque) หรือเศษอาหารที่ติดอยู่ตามซอกฟันและได้สะสมเป็นเวลานาน จนเกิดการเกาะของหินปูนตามบริเวณซี่ฟัน ซอกเหงือก หรือซอกฟัน ซึ่งถ้าเป็น ในระยะแรกคราบจุลินทรีย์จะมีความอ่อนนุ่ม จะยังสามารถใช้แปรงสีฟันแปรงออกได้ แต่หากกลายเป็นคราบหินปูนเกาะฟันที่มีความแข็ง อาจสังเกตได้จากคราบสีเหลืองไปจนถึงสีน้ำตาลเข้ม ก็ต้องไปพบคุณหมอเพื่อทำการขูดออกเท่านั้น
ขั้นตอนการขูดหินปูน
การขูดหินปูนจะใช้ระยะเวลานานขึ้นอยู่กับปริมาณคราบหินปูนในวันที่มาพบคุณหมอ ในกรณีของคนที่มารับการขูดหินปูนเป็นประจำโดยส่วนมากจะใช้เวลาประมาณ 15-30 นาที แต่อาจใช้เวลานานกว่านั้นหากมีปริมาณครบหินปูนที่หนาแน่น โดยมีขั้นตอนการรักษาดังนี้ค่ะ
อันดับแรก คุณหมอจะทำการซักประวัติและตรวจช่องปากโดยทั่วไป หากพบว่ามีคราบจุลินทรีย์หรือคราบหินปูนชัดเจน คุณหมอจึงจะแนะนำให้รับการขูดหินปูน พร้อมกับอธิบายขั้นตอนการรักษา ระยะเวลาและค่าใช้จ่ายโดยประมาณ รวมไปถึงวิธีการปฏิบัติตัวขณะรับบริการค่ะ
เมื่อคนไข้พร้อม คุณหมอจะเริ่มต้นการขูดหินปูนด้วยเครื่องขูดหินปูนไฟฟ้า (Electronic scalers) โดยเครื่องขูดหินปูนจะอาศัยกลไกการสั่นสะเทือนและแรงดันน้ำ ทำให้มีความสามารถในการกำจัดทั้งคราบจุลินทรีย์, คราบหินปูน, และคราบสีอื่นๆ บนผิวฟันในเวลาเดียวกัน ระหว่างที่ทำการรักษา คนไข้อาจรู้สึกถึงแรงสั่นและอาจรู้สึกเสียวฟันในระดับที่ไม่รุนแรง
เมื่อคุณหมอทำการขูดหินปูนครบทุกตำแหน่งแล้ว คุณหมอจะทำการตรวจสอบความเรียบร้อยอีกครั้ง และทำการขัดฟันด้วยด้ามขัดฟันและผงขัดฟันชนิดพิเศษ เพื่อกำจัดคราบสีในตำแหน่งที่เครื่องขูดหินปูนไม่สามารถทำความสะอาดได้ จากนั้นคุณหมอจะปรับเก้าอี้ทำฟันให้เราบ้วนปากกำจัดเศษหินปูนและผงขัดฟัน เป็นการสิ้นสุดการรักษาค่ะ
ก่อนกลับบ้าน คุณหมอจะให้คำแนะนำหลังการรักษา เช่น การดูแลสุขภาพช่องปาก, งานรักษาอื่นๆ ที่จำเป็น, หรือการนัดขูดหินปูนครั้งถัดไป นอกจากนี้ หากเรามีความต้องการเคลือบฟลูออไรด์หรือฟอกสีฟัน สามารถแจ้งคุณหมอเพิ่มเติมได้นะคะ เพราะทั้งการเคลือบฟลูออไรด์และการฟอกสีฟันจะให้ผลการรักษาที่ดีมากในฟันที่สะอาดและไม่มีหินปูนค่ะ
การขัดฟันคืออะไร?
การขัดผิวฟัน เป็นการใช้ผงขัดที่มีอนุภาคเล็ก ขัดคราบสีหรือคราบจุลินทรีย์บนผิวฟัน ทำให้ผิวฟันสะอาด มีความเงางาม และมีผิวสัมผัสที่ลื่น ซึ่งผงขัดมีหลายรูปแบบ หลายขนาด ทั้งแบบที่เป็นส่วนประกอบในยาสีฟัน และแบบที่ต้องใช้ภายใต้การดูแลของทันตแพทย์ ในปัจจุบัน ผงขัดที่ใช้ในคลินิกมักจะเป็นผงขัดชนิดหินพัมมิส (Pumice) ซึ่งเป็นหินภูเขาไฟที่เกิดจากลาวาเย็นตัวลง ในวิชาวิทยาศาสตร์มักจะมีข้อสอบถามว่า หินอะไรลอยน้ำได้ ซึ่งก็คือหินพัมมิสนี่เองค่ะ เป็นหินที่พบได้มากกว่า 50 ประเทศทั่วโลก
ใครเคยขูดหินปูนต้องเจอแน่ ดูคลิปเต็ม คลิก
แล้วหินพัมมิส (Pumice) นำมาใช้ขัดฟันได้อย่างไร?
หินพัมมิส มีชื่อเรียกทางเคมีว่า “Amorphous Aluminum Silicate” มีส่วนประกอบหลักคือ ซิลิกอนไดออกไซด์ (Silicon Dioxide) และอะลูมิเนียมออกไซด์ (Aluminum Oxide) ที่มักถูกใช้ในการก่อสร้างและการนำมาบดละเอียดเพื่อการขัดเงา ในทางทันตกรรมจะเลือกใช้ชนิดที่ถูกบดละเอียดมาก สำหรับการขัดผิวฟันโดยไม่ทำร้ายโครงสร้างฟัน
อย่างไรก็ตาม ผงขัดฟัน จะช่วยทำความสะอาดฟันได้เฉพาะสิ่งสกปรกที่เคลือบอยู่บนผิวฟันเท่านั้น ถ้าหากว่าเรารับการขูดหินปูนและขัดฟันเป็นประจำแล้วยังพบว่าสีฟันมีความหมองคล้ำ เราอาจพิจารณาปรึกษาคุณหมอเรื่องการฟอกสีฟันได้ค่ะ
การป้องกันคราบหินปูน
เราสามารถป้องกันหินปูนได้โดยการกำจัดคราบจุลินทรีย์ในช่องปากโดยการ
แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง ตอนเช้าและก่อนนอน ห้ามมีเศษอาหารติดฟันขณะนอนหลับ
แปรงลิ้นทุกครั้งหลังแปรงฟัน
ทำความสะอาดซอกฟันด้วยไหมขัดฟัน อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
หลังจากอาหารแต่ละมื้อให้ดื่มน้ำ/บ้วนปากกำจัดเศษอาหาร*
พบคุณหมออย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง เพื่อตรวจสภาพเหงือกและฟัน รับการรักษาที่จำเป็นก่อนที่คนไข้จะต้องสูญเสียฟันของท่าน เนื่องจากโรคฟันผุหรือโรคเหงือกก่อนเวลาอันควร
ลดความถี่ของมื้ออาหาร (เช้า-กลางวัน-เย็น) หลีกเลี่ยงการทานจุบจิบ หากต้องการทานขนมหวาน แนะนำทานร่วมกับอาหารมื้อหลัก หรือรออย่างน้อย 2 ชั่วโมงจากมื้ออาหารหลัก
(*ถ้าเป็นไปได้ แนะนำให้การแปรงฟันหลังอาหารทุกมื้อ แต่ไม่แนะนำให้แปรงทันทีที่ทานเสร็จ โดยเฉพาะมื้อที่ทานอาหารหวานจัด, เปรี้ยวจัด, หรือดื่มน้ำอัดลม ที่มีความเป็นกรดสูง การแปรงฟันทันทีจะทำให้ฟันสึกเร็ว ให้รออย่างน้อย 30 นาทีก่อนแปรงฟัน หรือใช้วิธีการดื่มน้ำเปล่า/บ้วนปากแทนค่ะ)
ประโยชน์ของการขูดหินปูน
การขูดหินปูนถือเป็นหนึ่งในวิธีป้องกันโรคเหงือก ซึ่งหลังจากการขูดหินปูนแล้ว คนไข้ควรรักษาความสะอาดของช่องปาก และทำตามแนะนำของคุณหมอ
ช่วยลดปัญหากลิ่นปากและเหงือกบวมอักเสบ
เมื่อหมั่นตรวจเช็กสุขภาพช่องปากและพบคุณหมอประจำทุก 3-6 เดือนจะช่วยลดโอกาสการเกิดเป็นโรคเหงือกอักเสบซ้ำ หรือการลุกลามเป็นโรคปริทันต์
ปรึกษาทุกเรื่องสุขภาพช่องปาก
คลินิกครอบครัวฟันดี ยินดีให้บริการ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม คลิก
ข้อมูลโดย
ทพญ. กนกรัสม์ ฉันทแดนสุวรรณ
